मेथी लागवड.

● मेथी लागवड ●

मेथीमध्ये असलेल्या विविध गुणधर्मांमुळे
मेथीला शहरी भागात चांगली मागणी आहे.
हे पाहता शहरालगतच्या भागात मेथीची
लागवड मोठ्या प्रमाणात केली जाते.
मेथीची पाने आणि देठ भाजीसाठी तर
बियांचा वापर मसाल्यामध्ये आणि लोणच्यात जास्त
प्रमाणात केला जातो. मेथीमध्ये अ, ब आणि क जीवनसत्वे तसेच प्रथिने, मँग्नेशियम, फाँस्फरस, पोटँशियम,लोह पुरेशा प्रमाणात असतात. मेथीमध्ये
विविध औषधी गुणधर्म आहेत. मेथी ही पाचक असुन यक्रुत व प्लिहा यांची कार्यक्षमता वाढविते. त्यामुळे पचनक्रियेची
कार्यक्षमता वाढते.
● हवामान:-
मेथी हेथंड हवामानातले पीक असले तरी उष्ण
हवामानातही चांगले येते. विशेषत: कस्तुरी मेथीचे पीक खरीप आणि रब्बी
अशा दोन्ही हगांमात घेता येतो.
● जमीन:-
गाळाच्या जमिनीत मथी उत्तम प्रकारे येते.
मध्यम ते कसदार, पाण्याचा उत्तम निचरा होणारी व जमिनीचा सामु 6 ते 7 च्या दरम्यान असलेली जमीन मेथीला जास्त मानवते.
● सुधारीत जाती:-
1.कस्तुरी
2.पुसा अर्ली बंचिंग
3.आर.एम.टी 1
4.मेथी नं. 47
● लागवड:-
लागवडीसाठी 3×2 मीटर आकाराचे सपाट वाफे करुन
बी फेकुन किवां 20 ते 25 सेंटी अंतरावर आळीतुन पेरावे. हेक्टरी 35 ते 40 किलो बी लागते.
● खत व्यवस्तापन:-
हेक्टरी 10 ते 12 बैलगाड्या शेणखत, 40 किलो नत्र, 40 किलो स्फुरद आणि 40 किलो पालाश द्यावा. लागवडीनंतर 40 किलो नत्र प्रतीहेक्टर द्यावे.
पेरण्याच्या वेळी 10 किलो
बियाण्यास 250 ग्रँम रायबियम चोळल्यास उत्पादनात वाढ होते.
●पाणी नियोजन:-
पावसाळ्यात गरजेप्रमाणे पाणी
द्यावे. पाणी साचुन राहणार नाही याची काळजी घ्यावी. हिवाळ्यात
8 ते 10 दिवसांनी पाणी द्यावे.
● आतंरमशागत:-
आवश्यकतेनुसार पिकातील तण काढुन शेत तण मुक्त ठेवावे.
मेथी 1 टक्के युरीयाची फवारणी केल्यास पिकाची वाढ चांगली होते.
● काढणी:-
बी पेरल्यानंतर 30-40 दिवसात मेथी काढतात. किवां जमिनीलगत कापुन काढता येते. कंपनीमुळे खोडवा घेता येतो. कस्तुरी मेथीचे जास्त खोडवे घेता येतात. पुर्ण वाढलेली कोवळी मेथी काढावी. काढणीस उशीर झाँ्यास पाने कडवट होतात. भाजीच्या जुड्या बांधुन विक्रीस पाठवाव्यात.
● उत्पादन:-
देशी मेथीचे उत्पादन दर  हेक्टरी 10 ते 12 टन
मिळते, कस्तुरी मेथीचे 6 ते 7 क्किंटल बियाणे मिळते.
विशाल खांडेकर
9049033844